رایجترین و مطلوبترین مالیات بخش مسکن
در دنیا "مالیات سالانه بر املاک" است که ۱+۳ ویژگی در مقایسه با چهار نوع
مالیات رایج در بخش مسکن بههمراه دارد.مدل بهینه اخذ مالیات در بخش مسکن
که در جریان بررسی و تصویب لایحه «اصلاح قانون مالیاتهای مستقیم» در سال
۹۴، توسط تیمور رحمانی اقتصاددان و صاحبنظر بخش مسکن تدوین و به معاونت
مسکن و ساختمان وزارت راه وشهرسازی ارائه شد، نشان میدهد هماکنون در
کشورهای مختلف و از جمله ایران ۵ نوع مالیات در بخش مسکن تعریف شده که در
برخی کشورها همه این مالیاتها و در برخی دیگر تعدادی از آنها در بازار
اعمال میشود.
به گزارش اقتصادنیوز، مطلوبترین نوع مالیات برای «تنظیموکنترل بازار
مسکن» و «تامین منابع درآمدی برای دولت» به منظور جایگزین شدن با فرمول
تازه مصوب «مالیات بر ساخت و اولین فروش آپارتمانهای نوساز» به دولت
پیشنهاد شد.
این پیشنهاد که با استناد به یک پژوهش بینالمللی مطرح شده است نشان میدهد
رایجترین و مطلوبترین مالیات بخش مسکن در دنیا «مالیات سالانه بر املاک»
است که 1+3 ویژگی در مقایسه با چهار نوع مالیات رایج در بخش مسکن بههمراه
دارد.
مدل بهینه اخذ مالیات در بخش مسکن که در جریان بررسی و تصویب لایحه «اصلاح قانون مالیاتهای مستقیم» در سال 94، توسط تیمور رحمانی اقتصاددان و صاحبنظر بخش مسکن تدوین و به معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه وشهرسازی ارائه شد، نشان میدهد هماکنون در کشورهای مختلف و از جمله ایران 5 نوع مالیات در بخش مسکن تعریف شده که در برخی کشورها همه این مالیاتها و در برخی دیگر تعدادی از آنها در بازار اعمال میشود. هر کدام از این مالیاتها اثرات و پیامدهای مثبت و منفی خاص خود را به همراه دارد. مالیات بر عایدی سرمایه املاک، مالیات بر نقل و انتقال املاک، مالیات سالانه بر املاک، مالیات بر درآمد اجاره و مالیات بر درآمد حاصل از ساخت وفروش مسکن(اولین فروش آپارتمانهای نوساز)، پنج شیوه رایج اخذ مالیات در دنیا محسوب میشوند که در این پژوهش شناسایی و تبعات مثبت و منفی هریک از آنها به منظور معرفی مدل بهینه و مطلوبتر اخذ مالیات در بخش مسکن مورد بررسی قرار گرفته است.
هرچند مالیات سالانه بر املاک بهعنوان شکل مطلوب دریافت مالیات در بخش مسکن در قانون اصلاح قانون مالیاتهای مستقیم تعریف نشده است اما به واسطه تغییراتی که در فرمول یکی از انواع مالیاتهای بخش مسکن در جریان تصویب قانون صورت گرفت از حدود دو ماه قبل با ابلاغ فرمول جدید دریافت مالیات از ساخت و فروش مسکن، شکل جدیدی از تکلیف مالیاتی در بخش مسکن لازمالاجرا شد که نتایج بررسیهای به عمل آمده نشان میدهد مالیات تازه مصوب میتواند کمترین اثر مثبت و بیشترین عارضه منفی در بازار مسکن و ساخت و ساز را رقم بزند. کارشناسان در این مقطع، برای رفع چالش فرمول جدید مالیات بر فروش واحدهای مسکونی نوساز، پیشنهاد میکنند: دولت، «مالیات سالانه بر املاک» را جایگزین «مالیات بر فروش نوسازها» کند. در این پیشنهاد با استناد به مطالعات اقتصادی صورت گرفته در قالب تدوین مدل بهینه مالیاتستانی از فعالان بازار مسکن، نرخ پایه «مالیات سالانه بر املاک» رقمی معادل 1/ 0 تا ۵/۰ درصد ارزش روز آپارتمانها (ارزش بازاری ملک) توصیه شده است.
خرداد ماه امسال، با تصویب آییننامه اجرایی ماده 77 قانون اصلاح قانون مالیاتهای مستقیم، فرمول جدید دریافت مالیات از ساختوفروش مسکن ابلاغ شد که براساس این فرمول جدید سازندهها باید معادل 15 تا 25 درصد از درآمد حاصل از ساخت و اولین فروش واحدهای مسکونی نوساز را بهعنوان مالیات پرداخت کنند.
دو واقعیت مهم برای انتخاب مدل مالیاتی
مدل بهینه مالیات در بخش مسکن نشان میدهد برای تعریف هر نوع ابزار مالیاتی در بخش مسکن یا اعمال هر نوع تغییر در فرمول مالیاتهای درحال دریافت در این بخش باید سیاستگذار دو واقعیت مهم را بهصورت توامان درنظر بگیرد و مدل بهینه مالیاتی را به شرط فراهم شدن هر دو واقعیت بهصورت همزمان انتخاب کند. اولین واقعیت به این موضوع اشاره میکند که مدل مطلوب مالیاتی مدلی است که با اجرای آن دریافت مالیات منجر به جمعآوری منابع درآمدی برای تامین مالی هزینههای عمومی یا به عبارت دیگر «درآمدزایی برای دولت» به منظور صرف این درآمدها برای پاسخ به هزینههای عمومی شود. این درحالی است که در قالب الزام دوم، مالیاتهای بخش مسکن باید اهداف سیاستگذار بخش مسکن در «کنترل و تنظیم بازار مسکن» را محقق کند طوری که دریافت مالیات نه تنها منجر به از بین رفتن یا ایجاد اختلال در نظم بازار و نوسان قیمت املاک نشود بلکه ضمن استفاده از آن بهعنوان اهرم کنترلی بازار، در جریان سرمایهگذاریهای ساختمانی نیز عامل بروز وقفه و اختلال نباشد. به این ترتیب هر مالیاتی که بتواند بهصورت همزمان این دو هدف مهم را محقق کند مدل بهینه مالیاتی در بخش مسکن محسوب میشود. با لحاظ این دو واقعیت مهم، مطالعات صورت گرفته از سوی تیمور رحمانی نشان میدهد، مالیاتهای بخش مسکن دستکم باید 5 خصوصیت عمده داشته باشند تا بتوانند الزامات گفته شده را تامین کنند؛ این پنج خصوصیت عبارتند از: مالیات مصوب «نباید منجر به افزایش قیمت مسکن شود»، «دربردارنده کمترین هزینه اجتماعی برای جامعه باشد»، «اثر سوء بر بازار اجاره مسکن نداشته باشد»، «باعث تحدید تقاضای سوداگرانه در بخش مسکن شود» و در نهایت «کمترین اثر سوء بر سرمایهگذاریهای ساختمانی را داشته باشد».
برمبنای مطالعات صورت گرفته، مدل بهینه مالیاتی در شرایط فعلی برای بازار مسکن، جایگزینی «مالیات سالانه املاک» با «فرمول جدید مالیات از ساخت و فروش واحدهای مسکونی» است که بررسیهای انجام شده نشان میدهد این نوع مالیات علاوه بر برخورداری از 5 ویژگی گفتهشده، حداقل 1+3 ویژگی مهم را در خود جای داده است که این نوع مالیات را در مقایسه با 4 نوع مالیات دیگر در شرایط فعلی بهعنوان مطلوبترین گزینه کسب درآمد مالیاتی و از آن مهمتر بهعنوان نسخه مطلوب مالیاتی برای کنترل و تنظیم بازار مسکن مطرح میکند.
ادامه مطلب در سایت مرجع
منبع : مالیات|ملکیما
